หากลูกน้อยของคุณกำลังจัดฟัน สิ่งที่คุณพ่อคุณแม่กังวลมากที่สุดคงหนีไม่พ้นเรื่อง “ความเจ็บปวด” ที่ลูกต้องเผชิญ โดยเฉพาะช่วงแรกของการจัดฟันหรือหลังปรับเหล็กจัดฟัน ซึ่งเป็นเรื่องธรรมดาที่เด็กๆ จะรู้สึกไม่สบาย แต่คุณรู้หรือไม่ว่ามีวิธีง่ายๆ ที่จะช่วยบรรเทาอาการปวดฟันระหว่างการจัดฟันได้ โดยที่คุณไม่จำเป็นต้องพึ่งยาแก้ปวดตลอดเวลา

ทำไมการจัดฟันในเด็กถึงทำให้เกิดอาการปวด?
ก่อนที่จะเข้าสู่วิธีการบรรเทาอาการปวด มาทำความเข้าใจก่อนว่าทำไมการจัดฟันถึงทำให้เกิดอาการปวดในเด็ก
การจัดฟันเป็นกระบวนการที่ใช้แรงกดดันเพื่อค่อยๆ เคลื่อนฟันให้เข้าที่ตามที่วางแผนไว้ เมื่อเริ่มจัดฟันหรือหลังการปรับเหล็ก เนื้อเยื่อรอบๆ ฟันจะได้รับแรงกดดัน ทำให้เกิดการอักเสบเล็กน้อย ส่งผลให้เกิดอาการเจ็บปวดที่ฟันและเหงือก
ซึ่งอาการปวดนี้มักจะเกิดขึ้นใน 2-3 วันแรกหลังการติดเครื่องมือจัดฟันหรือหลังการปรับเหล็ก และจะค่อยๆ ทุเลาลงภายใน 5-7 วัน เมื่อเนื้อเยื่อปรับตัวกับแรงกดที่เกิดขึ้น
สำหรับเด็กที่จัดฟันใส เช่น Invisalign First ที่ทาง Tiny Smile Dental Clinic แนะนำ อาการปวดมักจะน้อยกว่าการจัดฟันแบบดั้งเดิม แต่ก็ยังอาจมีความรู้สึกแน่นหรืออึดอัดได้ โดยเฉพาะในช่วงแรกๆ ที่เปลี่ยนชุดใหม่
3 วิธีง่ายๆ ช่วยลดอาการปวดฟันระหว่างจัดฟันในเด็ก
หลังจากทำความเข้าใจสาเหตุของอาการปวดแล้ว มาดูวิธีที่จะช่วยให้ลูกของคุณบรรเทาอาการปวดระหว่างการจัดฟันกันดีกว่า
1. การประคบเย็นและประคบอุ่นสลับกัน – วิธีธรรมชาติที่ได้ผลเกินคาด
การประคบเย็นเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพมากในการบรรเทาอาการปวดฟันจากการจัดฟัน โดยเฉพาะในช่วง 24-48 ชั่วโมงแรกหลังการปรับเหล็กหรือเปลี่ยนแผ่นใสชุดใหม่
วิธีประคบเย็น:
- ใช้ถุงน้ำแข็งหรือถุงผ้าห่อน้ำแข็ง (ห่อด้วยผ้าบางๆ ไม่ให้เย็นเกินไป)
- ประคบบริเวณแก้มหรือริมฝีปากที่ใกล้กับบริเวณที่ปวด
- ประคบครั้งละ 15-20 นาที
- ทำซ้ำทุก 1-2 ชั่วโมงในวันแรกๆ ที่มีอาการปวด
ความเย็นจะช่วยลดการอักเสบและชาเฉพาะที่ ทำให้ความรู้สึกปวดลดลง
หลังจากผ่านไป 2 วัน คุณสามารถสลับระหว่างการประคบเย็นและประคบอุ่นได้
วิธีประคบอุ่น:
- ใช้ผ้าชุบน้ำอุ่น (ไม่ร้อนเกินไป) หรือกระเป๋าน้ำร้อน
- ประคบบริเวณที่ปวดครั้งละ 15-20 นาที
- ความอุ่นจะช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือด ลดอาการตึงและช่วยให้เนื้อเยื่อฟื้นตัวเร็วขึ้น
เคล็ดลับพิเศษ: สำหรับเด็กเล็ก คุณอาจทำเป็นเกมสนุกๆ โดยใช้ของเล่นตุ๊กตาที่สามารถแช่เย็นหรืออุ่นได้ เพื่อให้ลูกไม่รู้สึกว่ากำลังรักษาอาการปวด
2. อาหารอ่อนนุ่มและเครื่องดื่มเย็น – ช่วยบรรเทาและให้สารอาหารครบถ้วน
ในช่วงที่ลูกมีอาการปวดฟันจากการจัดฟัน การรับประทานอาหารอ่อนนุ่มจะช่วยลดแรงกดที่ฟันต้องรับ และลดโอกาสที่อาหารจะเข้าไปติดเครื่องมือจัดฟัน ทำให้เกิดการระคายเคืองเพิ่มเติม
อาหารที่แนะนำสำหรับเด็กจัดฟันที่มีอาการปวด:
- โยเกิร์ต หรือนมเย็น
- ซุปครีมอุ่นๆ (ไม่ร้อน)
- มันฝรั่งบด
- ไข่คน
- พุดดิ้ง
- ผลไม้ปั่น หรือสมูทตี้
- ไอศกรีม หรือเชอร์เบทเย็นๆ (ความเย็นช่วยลดอาการปวด)
สิ่งสำคัญคือให้หลีกเลี่ยงอาหารที่แข็ง เหนียว หรือกรอบที่อาจระคายเคืองหรือทำให้เครื่องมือจัดฟันเสียหาย
เคล็ดลับพิเศษ: ลองทำ “สมูทตี้มหัศจรรย์” สำหรับลูกของคุณ โดยผสมกล้วย โยเกิร์ต น้ำแข็งบด และน้ำผึ้งเล็กน้อย ความเย็นจะช่วยลดอาการปวด ในขณะที่ยังให้สารอาหารที่จำเป็น
3. น้ำเกลืออุ่นและเจลว่านหางจระเข้ – สองตัวช่วยธรรมชาติที่ผู้ปกครองมักมองข้าม
การบ้วนปากด้วยน้ำเกลืออุ่นเป็นวิธีดั้งเดิมที่ได้ผลดีอย่างน่าประหลาดใจในการบรรเทาอาการปวดและลดการอักเสบในช่องปาก
วิธีทำน้ำเกลืออุ่น:
- ผสมเกลือครึ่งช้อนชากับน้ำอุ่น 1 แก้ว คนให้ละลาย
- ให้ลูกบ้วนปากด้วยน้ำเกลืออุ่นประมาณ 30 วินาที
- บ้วนทิ้งและทำซ้ำ 2-3 ครั้ง
- ทำวันละ 3-4 ครั้ง โดยเฉพาะหลังอาหารและก่อนนอน
น้ำเกลืออุ่นไม่เพียงช่วยลดการอักเสบ แต่ยังช่วยทำความสะอาดเศษอาหารที่อาจติดตามซอกเครื่องมือจัดฟัน ซึ่งอาจเป็นสาเหตุของการระคายเคืองเพิ่มเติม
อีกวิธีหนึ่งที่ช่วยได้คือการใช้เจลว่านหางจระเข้ทาบริเวณเหงือกที่ระคายเคือง
วิธีใช้เจลว่านหางจระเข้:
- ใช้นิ้วที่สะอาดหรือไม้พันสำลีทาเจลว่านหางจระเข้บางๆ บนเหงือกที่ระคายเคือง
- หลีกเลี่ยงการทาบริเวณที่มีแผลเปิด
- ทาวันละ 2-3 ครั้ง
คุณสมบัติต้านการอักเสบและสมานแผลของว่านหางจระเข้ช่วยบรรเทาความเจ็บปวดและลดการระคายเคืองได้ดี
เคล็ดลับพิเศษ: คุณสามารถเก็บเจลว่านหางจระเข้ไว้ในตู้เย็นเพื่อให้มีความเย็น ซึ่งจะช่วยบรรเทาอาการปวดได้ดียิ่งขึ้น
เมื่อไหร่ควรปรึกษาทันตแพทย์จัดฟันเด็ก?
แม้ว่าอาการปวดจากการจัดฟันเป็นเรื่องปกติและมักจะหายไปใน 5-7 วัน แต่ในบางกรณี คุณอาจจำเป็นต้องพาลูกไปพบทันตแพทย์ โดยเฉพาะเมื่อ:
- อาการปวดรุนแรงและไม่ทุเลาลงแม้จะใช้วิธีข้างต้น
- มีการบาดเจ็บในช่องปาก เช่น ลวดหลุดที่ทิ่มแก้มหรือเหงือก
- มีอาการบวมผิดปกติ
- มีไข้หรืออาการติดเชื้อ
- อาการปวดนานเกิน 10 วัน
ที่ Tiny Smile Dental Clinic เราให้ความสำคัญกับความสบายของน้องๆ เป็นอันดับแรก ทีมทันตแพทย์เฉพาะทางด้านการจัดฟันเด็กของเราพร้อมให้คำแนะนำและความช่วยเหลือตลอด 24 ชั่วโมง
การเตรียมความพร้อมก่อนเริ่มการจัดฟันเพื่อลดอาการปวด
สำหรับเด็กที่กำลังจะเริ่มการจัดฟัน ไม่ว่าจะเป็นจัดฟันดามอนด์ จัดฟันเหล็ก หรือจัดฟันใส Invisalign First การเตรียมความพร้อมล่วงหน้าจะช่วยให้ลูกของคุณปรับตัวได้ดีขึ้นและมีอาการปวดน้อยลง
สิ่งที่ควรเตรียมไว้ก่อนเริ่มจัดฟัน:
- ยาแก้ปวดที่เหมาะสม – ปรึกษาทันตแพทย์เกี่ยวกับยาแก้ปวดที่เหมาะกับอายุและน้ำหนักของลูก
- ผลิตภัณฑ์บรรเทาอาการปวด – เช่น ขี้ผึ้งทาเพื่อปกป้องกระพุ้งแก้มจากการระคายเคือง
- อาหารอ่อนนุ่ม – สต็อกตู้เย็นด้วยอาหารอ่อนนุ่มที่ลูกชอบ
- ถุงประคบเย็น/ร้อน – เตรียมไว้ให้พร้อมใช้งาน
- การพูดคุยเตรียมความพร้อมทางจิตใจ – อธิบายให้ลูกเข้าใจว่าอาการไม่สบายเป็นเรื่องปกติและจะดีขึ้นในไม่กี่วัน
เทคนิคเสริมสำหรับผู้ปกครองในการช่วยลูกจัดการกับความไม่สบายจากการจัดฟัน
นอกจากวิธีทางกายภาพที่กล่าวมาแล้ว การสนับสนุนทางอารมณ์ก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน
- สร้างระบบให้รางวัล – ให้รางวัลเล็กๆ น้อยๆ สำหรับการอดทนกับความไม่สบาย
- การเบี่ยงเบนความสนใจ – ใช้กิจกรรมที่ลูกชอบ เช่น การดูภาพยนตร์ การอ่านหนังสือ หรือการเล่นเกม เพื่อเบี่ยงเบนความสนใจจากความไม่สบาย
- การผ่อนคลาย – สอนเทคนิคการหายใจลึกๆ หรือการผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
- ให้ความมั่นใจ – ย้ำเตือนลูกว่าความไม่สบายเป็นเพียงชั่วคราวและผลลัพธ์จะคุ้มค่า
เหตุใดการจัดฟันในเด็กจึงเป็นการลงทุนที่คุ้มค่า แม้จะมีความไม่สบายบ้าง
แม้ว่าการจัดฟันอาจทำให้ลูกของคุณรู้สึกไม่สบายในช่วงแรก แต่ประโยชน์ระยะยาวมีมากมาย:
- สุขภาพช่องปากที่ดีขึ้น – ฟันที่เรียงตัวดีทำความสะอาดง่าย ลดความเสี่ยงต่อฟันผุและโรคเหงือก
- การบดเคี้ยวที่มีประสิทธิภาพ – ช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น
- ลดความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บ – ฟันยื่นมีความเสี่ยงต่อการแตกหักมากกว่า
- ลดปัญหาการพูด – การจัดฟันช่วยแก้ไขปัญหาการออกเสียงบางอย่างได้
- ความมั่นใจในตนเอง – รอยยิ้มที่สวยงามช่วยเสริมสร้างความมั่นใจ ลดปมด้อย และส่งเสริมสุขภาพจิตที่ดี
ที่ Tiny Smile Dental Clinic เราไม่เพียงแต่ให้ความสำคัญกับการจัดฟันให้สวยเท่านั้น แต่เรายังเน้นการสร้างความมั่นใจให้กับน้องๆ เพราะเราเชื่อว่ารอยยิ้มที่สวยงามเป็นจุดเริ่มต้นของความสำเร็จในชีวิต
ด้วยประสบการณ์มากกว่า 10 ปีในการดูแลรอยยิ้มของเด็กๆ กว่า 2,000 ราย ทีมทันตแพทย์เฉพาะทางของเราเข้าใจดีว่าทุกคนมีความต้องการที่แตกต่างกัน เราจึงวางแผนการรักษาเฉพาะบุคคล ไม่ว่าจะเป็นการจัดฟันแบบใส Invisalign First ที่เหมาะสำหรับเด็กโดยเฉพาะ หรือการจัดฟันดามอนด์และเหล็กแบบดั้งเดิม
สรุป: ความเข้าใจและการเตรียมพร้อมคือกุญแจสู่การจัดฟันที่ราบรื่น
การจัดฟันในเด็กเป็นการเดินทางระยะยาวที่อาจมีความท้าทายบ้าง แต่ด้วยการเตรียมพร้อมที่ดีและเทคนิคบรรเทาอาการปวดที่เหมาะสม คุณสามารถช่วยให้ลูกผ่านช่วงเวลาที่ไม่สบายไปได้อย่างราบรื่น
จำไว้ว่าการสื่อสารที่ดีกับทันตแพทย์จัดฟันของลูกคุณเป็นสิ่งสำคัญ อย่าลังเลที่จะสอบถามหากมีข้อสงสัยหรือกังวลใดๆ
ที่ Tiny Smile Dental Clinic เราพร้อมอยู่เคียงข้างคุณและลูกในทุกขั้นตอนของการจัดฟัน เพื่อให้มั่นใจว่าลูกของคุณจะได้รับประสบการณ์การจัดฟันที่ดีที่สุดและได้รอยยิ้มที่สวยงามอย่างที่ต้องการ
Tiny Smile Dental Clinic – เพราะทุกรอยยิ้มเริ่มต้นจากความมั่นใจ และทุกความมั่นใจเริ่มต้นจากรอยยิ้มที่สวยงาม

หากคุณมีคำถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับการจัดฟันเด็กหรือต้องการคำแนะนำในการดูแลลูกระหว่างการจัดฟัน อย่าลังเลที่จะติดต่อเรา
ติดต่อเรา
- โทร: 092-241-9936
- LINE OA: @tinysmile
- Website: www.tinysmiledental.com
- Facebook: tinysmiledental